29. Στην εποχή μας συνηθίζουμε να λέμε ότι μία εικόνα ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις. Ίσως μία βυζαντινή εικόνα να ισοδυναμεί με πολλές χιλιάδες λέξεις.
Σε ένα πρώτο επίπεδο η συγκεκριμένη αγιογραφία μας αφηγείται ζωγραφικά ένα επεισόδιο της Παλαιάς Διαθήκης, τη φιλοξενία των αγγέλων από τον Αβραάμ και τη Σάρα. Σε ένα δεύτερο επίπεδο η παράσταση είναι μία μαρτυρία για την εποχή από την οποία προέρχεται. Έπιπλα, σκεύη, φαγητά, ρούχα, συνήθειες. Στο βάθος κτίρια που αναπαράγουν τις αρχιτεκτονικές τάσεις των χρόνων εκείνων. Με αφετηρία ένα θρησκευτικό πλαίσιο, η σκηνή ταξιδεύει στο χρόνο και γίνεται μία στιγμή δανεισμένη από την καθημερινότητα του 14ου αιώνα. Το τρίτο επίπεδο είναι βαθύτερο, κρυμμένο κάτω από την ξύλινη επιφάνεια του έργου. Η Φιλοξενία ως θρησκευτική παράσταση έχει και μία
συμβολική διάσταση, συμβολίζει την Αγία Τριάδα, τον Πατέρα, τον Υιό και το Άγιο Πνεύμα.
Η αγιογραφία κρύβει τουλάχιστον ένα ακόμη επίπεδο. Αριστουργηματικό δείγμα μίας τέχνης υψηλής και δημιουργία ενός ξεχωριστού καλλιτέχνη, είναι το εξαίρετο γέννημα μίας αντίφασης. Η λεπτότητα των γραμμών, η φωτεινότητα των χρωμάτων, η ισορροπία της σύνθεσης, συγκεντρωμένες καλλιτεχνικές αρετές συγκαλύπτουν ένα κουρασμένο βυζαντινό κράτος που στα χρόνια των Παλαιολόγων είχε ήδη μπει στην αντίστροφη μέτρηση προς την οριστική πτώση.
*Ας θυμηθούμε το επεισόδιο που ενέπνευσε τον αγιογράφο: Μία ωραία ημέρα τρεις άγγελοι επισκέπτονται το σπίτι του Αβραάμ και της γυναίκας του της Σάρας. Εκείνοι τους καλοδέχονται και ετοιμάζουν προς τιμήν τους ένα γεύμα με όλα τα καλά. Το γερασμένο ζευγάρι θα ανταμειφθεί για την ανοιχτόκαρδη υποδοχή που επιφύλαξε στους αγγέλους αποκτώντας, ως ευλογία, ένα πολυπόθητο παιδί.
Εικόνα με τη Φιλοξενία του Αβραάμ, Κωνσταντινούπολη, τελευταίο τέταρτο του 14ου αιώνα, αυγοτέμπερα σε ξύλο, 36Χ62 εκ., Αθήνα, Μουσείο Μπενάκη (Δεληβορριάς Α.-Φωτόπουλος Δ., Η Ελλάδα του Μουσείου Μπενάκη, Μουσείο Μπενάκη, Αθήνα 1997, σελ. 256).
