ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Η ονομασία "Βυζαντινοί" δόθηκε στους πολίτες του χριστιανικού κράτους που απλώθηκε κατά τους μεσαιωνικούς αιώνες γύρω από τη λεκάνη της Μεσογείου, από τους νεότερους επιστήμονες. Η πρώτη εντύπωση είναι ότι η λέξη θυμίζει τις ρίζες της πρώτης και σημαντικότερης πόλης του κράτους: Βυζάντιο, αρχαία αποικία των Μεγαρέων, φωλιασμένη σε μία τοποθεσία-κλειδί, ανάμεσα σε διαφορετικές ηπείρους και θάλασσες, να ενώνει σταθερά και διαχρονικά την Ανατολή με τη Δύση. "Εώας τε και εσπερίου λήξεως οίον σύνδεσμον" (σύνδεσμος ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση), είναι τα λόγια του Γρηγορίου του Ναζιανζηνού. Ωστόσο τίποτα δεν είναι τυχαίο. Η καινούργια πρωτεύουσα του ρωμαϊκού κράτους, η Κωνσταντινούπολη, η Νέα Ρώμη, η "βασιλεύουσα των πόλεων" η "Πόλις" όπως την αποκαλούσαν οι Βυζαντινοί, έδεσε άρρηκτα τη μοίρα της με την τύχη ολόκληρης της αυτοκρατορίας. Η διάρκεια ζωής της ταυτίστηκε με την αντοχή στο χρόνο του κράτους στο οποίο δέσποζε: Από τις 11 Μαΐου του 330, όταν εγκαινιάστηκε επίσημα, μέχρι έναν άλλο Μάιο, ένδεκα αιώνες αργότερα, όταν στις 29 του μήνα ο πυρήνας του βυζαντινού κόσμου αλώθηκε από τους Οθωμανούς Τούρκους.